W dniu 03 października 2019r. w sprawie C-260/18 - Kamil Dziubak i Justyna Dziubak c/a Raiffeisen Bank International AG zapadł Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE), który stanowi utrwalenie dotychczasowej praktyki sądów powszechnych i Sądu Najwyższego stwierdzających, że niezgodne z prawem nieuczciwe warunki umowne ustalone w umowie kredytu indeksowanego ustalające różnice kursowe pomiędzy kursem kupna dla udostępnienia środków z kredytu (wypłacanego najczęściej w złotówkach), a kursem sprzedaży celem ich zwrotu (zwracanego przez kredytobiorcę najczęściej we frankach szwajcarskich) stanowią niezgodne z prawem nieuczciwe praktyki umowne na gruncie Dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich.
Cóż wyrok ten znaczy dla kredytobiorców ? Konsekwencji jest kilka, a najważniejsze to przede wszystkim:
👉 Jeśli Sąd orzekający stwierdzi, że usunięcie postanowień odsyłających do tabel kursowych banku spowoduje zmianę przedmiotu głównego umowy i jednocześnie postanowienia takie będą stanowić nieuczciwe warunki umowne – Sąd będzie mógł unieważnić taką umowę kredytową, nie mogąc jednocześnie zastąpić tych nieważnych postanowień umownych innymi aby sanować/utrzymać umowę. To zaś oznaczać, będzie najczęściej, że kwota pozostała do zwrotu przez kredytobiorcę będzie kwotą wyrażoną w złotówkach i kilkakrotnie niższą niż ta indeksowana według kursu CHF do PLN;
👉 Niekorzystne postanowienia umowy kredytowej można zastąpić innymi jeżeli obie strony będą dążyły to utrzymania umowy i wyrażą na to zgodę;
👉 Oceny czy konieczne jest zastąpienie nieuczciwych postanowień umownych i czy były one nieuczciwe wobec konsumenta należy dokonywać w chwili zaistnienia sporu sądowego, a nie zawarcia umowy (albowiem ochrona konsumenta ma zabezpieczać jego rzeczywiste i bieżące interesy przed ewentualnymi szkodliwymi konsekwencjami) - co wytrąca bankom argument że przecież w chwili zawierania umowy była ona korzystna dla konsumenta i dopiero w czasie jej wykonywania stała się niekorzystna na skutek zmian kursów waluty
👉W przypadku kredytów indeksowanych: Trybunał podkreślił, że unieważnienie spornych klauzul doprowadziłoby nie tylko do zniesienia mechanizmu indeksacji oraz różnic kursów walutowych, ale również –pośrednio –do zaniknięcia ryzyka kursowego, które jest bezpośrednio związane z indeksacją przedmiotowego kredytu do waluty. Tymczasem Trybunał przypomniał, że klauzule dotyczące ryzyka wymiany określają główny przedmiot umowy kredytu indeksowanego do obcej waluty, w związku z czym obiektywna możliwość utrzymania obowiązywania przedmiotowej umowy kredytu wydaje się w każdym razie niepewna.
Orzeczenie TSUE, pozostaje jednocześnie na tyle uniwersalne, że jego postanowienia odnieść możemy zarówno do kredytów indeksowanych (wypłaconych w PLN) jak i denominowanych (wypłaconych w CHF). Każdorazowo jednak wniesienie powództwa przeciwko bankowi, powinno zostać poprzedzone gruntowną analizą całokształtu postanowień umowy kredytu oraz wszelkich załączników do umowy w postaci OWU i regulaminów. Zachęcamy do konsultowania zawartych przez Państwa umów kredytowych i poszukiwania profesjonalnej pomocy prawnej, gdyż zapadłe orzeczenie umożliwi zmniejszenie wysokości zobowiązania wobec banku, ujednolici linię orzeczniczą sądów państw członkowskich w tym także sądów polskich, oraz będzie miało niebagatelny wpływ na europejski sektor bankowy i być może w większym stopniu zachęci banki do zawierania ugód z klientami.
Źródła: